Category: Без рубрики

Каждый день на мировой арене происходят события, к которым невозможно оставаться равнодушным и нейтральным. Следует отметить относительную стабилизацию политической ситуации в Сирии и Ираке,  как всем известно 7 октября 2023 года начался  Арабо-израильский конфликт. Вторжение ХАМАС в Израиль в 2023 году по числу жертв стало крупнейшим за многие годы. Руководство Израиля объявил в стране военное положение и начало военную операцию против сектора Газа. ЦАХАЛ бомбардирует города без предупреждения, уничтожает инфраструктуру, дома, больницы, школы, не щадя мирных жителей. Сейчас количество погибших составляет более 15 тысяч человек и это количество растёт каждый день сотнями.

Почему Палестина напала на Израиль 2023? На данный вопрос, в частности Президент России Владимир Путин назвал причиной нападения, в первую очередь, «поселенческую политику» Израиля (все израильские поселения были выведены из сектора Газа за 18 лет до нападения).

Воспомная об истории  кофликта вышеуказанный стран можно сказат,что согласно плану ООН по разделу Палестины (1947) на арабское и еврейское государства, сектор входил в состав территории, выделенной для создания арабского государства. В результате Арабо-израильской войны 1948—1949 годов, начавшейся после решения ООН и последующего образования Государства Израиль, арабское государство создано не было, и с 1948 по 1967 год сектор находился под контролем Египта. По результатам Шестидневной войны с 1967 года по 2005 год сектор находился под контролем Израиля.

В 1994 году для обеспечения безопасности гражданского населения от проникновения террористов. Израиль начал возводить забор безопасности по периметру сектора Газа. В сентябре 2000 года, после начала интифады-«восстание» Аль-Аксы, забор был во многих местах уничтожен палестинцами. В период с декабря 2000 года по июнь 2001 года забор был восстановлен израильтянами. Были добавлены современные средства наблюдения, а вдоль забора создана полоса отчуждения километровой ширины. Для плотно населённого сектора, ширина которого составляет от 6 до 12 км, это значительная площадь. Согласно данным комиссии ООН по нарушениям международных законов во время операции «Литой свинец», полоса отчуждения подобного размера серьёзно уменьшила площади под сельское хозяйство и промышленность. Вдоль десятикилометровой границы сектора Газа с Египтом израильтяне воздвигли две параллельные стены. С начала второй интифады была создана стена из гофрированного железа и бетона, дополненная сверху колючей проволокой. В 2004—2005 годах израильтяне воздвигли на этой границе ещё одну бетонную стену. Высота стены составляет 9 метров, и она оснащена современными средствами слежения. Стена также уходит и в глубь земли, чтобы предотвратить создание тоннелей для контрабанды. Вдоль стены была создана 300-метровая полоса отчуждения. В результате строительства этой стены израильской армией были разрушены более 1800 палестинских домов в городе Рафахе, мешавших возведению стены. В результате 16 000 палестинцев лишились крова.

              ХАМА́С приблизительная передача кириллицей: Хе́ракет эль-Мука́уамат эль-Ислами́я «Движение «Исламское Сопротивление» / «Исламское движение сопротивления») — палестинское исламистское (суннитское) движение и политическая партия. ХАМАС контролирует сектор Газа в Палестине, где находится центр деятельности организации, и также активен и на Западном берегу реки Иордан. У организации есть военное крыло — бригады «Изз ад-Дин аль-Кассам», но ХАМАС также занимается и социальным обслуживанием населения. Соперником ХАМАСа является ФАТХ. В 2006 году ХАМАС выиграл выборы в Палестинский законодательный совет, получив там большинство голосов, и в ходе боев в секторе Газа в 2007 году вытеснил оттуда сторонников ФАТХ, полностью поставив эту территорию под свой контроль. Это привело к обострению конфликта в секторе Газа и его многолетней экономической блокаде. В октябре 2007 года Израиль объявил сектор Газа «враждебным государственным образованием» и приступил к его частичной экономической блокаде, периодически отключая подачу электроэнергии, прекращая снабжение энергоносителями и т. д. По состоянию на 2014 год при власти ХАМАС значительную часть импорта разнообразных товаров.

         Бывший чиновник отдела по борьбе с терроризмом Государственного департамента США Ларри Джонсон высказал мнение, что «Израильтяне напоминают того парня, который поджигает себе волосы, а затем пытается потушить огонь ударами молотка», «они делают больше для того, чтобы спровоцировать и поддержать терроризм, чем для того, чтобы сдержать его».

Следует отметить, что жители Сектора Газа израильтянами считается людьми низшего сорта, им некуда убежать, военные катера Израиля контролируют побережья и не щадят даже детей и женщин, приблизивших к берегу моря. В стороне стен создана 300 метровая зона отчуждения, к которым тоже не дают мирным гражданам приближаться. Люди не имеют продукты питания, питьевой воды, медикаменты, электричества. Другими словами они находятся в условиях концентрационного лагеря без права на жильё, питание, образования, медицинской помощи. Государства Израиль искусственно создал им такие условия и безнаказанно с ними борятся как им задумается.

          Палестинцы стремятся вернуть границы между двумя странами по линиям, которые существовали до Шестидневной войны 1967 года. Палестина хочет создать своё государство на Западном берегу реки Иордан и в секторе Газа, а Восточный Иерусалим сделать его столицей. Израиль отказывается от поставленных условий. Поэтому палестино-израильский конфликт будет носить затяжной характер. Завершить его получится только созданием полноценного палестинского государства. Исходя из мнение экспертов нужно отметить, что  единственный разумный вариант, договориться о создании полноценного палестинского государства. Хотя тут тоже могут возникнуть проблемы. Сейчас, готовится пятая резолюция, касающаяся событий в Газе. Четыре резолюции не прошли – нет согласия, нет единого взгляда.     Эффективным способом урегулирования конфликта Израиля и Палестины было бы создание двух отдельных государств. “Создание двух отдельных государств – реально. В целом, выход на общую стратегию возможен при наличии политической воли и возможно мирное сосуществование Израиля с мусульманским миром.

 ИБРАГИМОВ И. И.,

доцент кафедры высшей математики

и инновационной технологии

Боиси ифтихор аст, ки халқи шарафманд ва соҳибхиради мо бо азму иродаи қавӣ ба ифтихори 35-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон қадамҳои устувор гузошта, бо шукрона аз фазои оромиву осудагӣ бузургтарин ҷашни миллиамонро бо ифтихори баланди ватандўстона пешвоз мегиранд. Имрўзҳо дар ҳама самтҳои хоҷагии халқ пешрафтҳли назаррас мушоҳида мегарданд, биноҳои зебо қомат меафрозанд, корхонаҳои саноатӣ бунёд мегарданд, теъдоди аҳолӣ низ рў ба афзоиш аст. Дар баробари ҳама пешрафтҳои муҳими иқтисодӣ масъалаи экологӣ ва тозаву озода нигоҳ доштани шаҳри азизамон ва маҳаллаҳои зист хеле муҳим аст.
Дўст доштани меҳан ва ватандўстӣ аз амалҳои хурдтарини ҳар як шахс метавонад маншаъ гирад, аз он ҷумла, доштани оилаи хуб, беҳтарин мутахассиси ягон соҳа шудан, доштани касб ва умуман амале, ки манфиатовар бошад ва ҳатто дар ҳолати манфиатбахш набудан, басанда аст, ки зараррасон набошад. Ҳар лаҳза бо ғурур қоил мешавем, ки бо Ватани худ ифтихор дорем. Албатта, бо Ватан ифтихор кардан хуб аст, вале беҳтар аз он, ки Ватан аз мо ифтихор кунад, аз рафтору кирдори мо, аз дастоварду ташаббускориҳои мо, аз созандагиву бунёдкориҳои мо.

Ба андешаи мо яке аз нишонаҳои дўстдории ватани азизамон ҳифзи табиат, тозагӣ ва озодагии манзилу маҳал ва шаҳри азизамон мебошад. Мутассифона, бо рушди саноат ва иқтисод масъалаи экологӣ ва ҳифзи макони зист, бардоштани партовҳо, баланд бардоштани маърифати шаҳрвандон печидатар мегардад. Дар кишварҳои пешрафта ба масъалаи истифодаи партовҳои маишӣ таваҷҷуҳи хоса зоҳир карда мешавад. Албатта, дар шаҳри Хуҷанд низ солҳои охир ба тозагии шаҳр бештар аҳамият медиҳанд. Бале, мо бояд пеш аз ҳама дар ин масъала маърифати шаҳрвандонро баланд бардорем. Дар партофтани партов дар ҷойҳои муқарраргардида ва ҳатто ҷудо намудани онҳо ба навъҳои гуногун бояд маърифати истифодабарии партов ва эҳтиром ба кормандони КВДК “Хизматрасонии нақлиёти санитарии Хуҷанд”-ро тарбия намуд. Бисёриҳо ҳанўз бар ин андешаанд, ки онҳо маош мегиранд, корашон ҳамин аст, рисолаташон ҳамин аст. Бале, корашон ҳамин, рисолаташон ҳамин аст, аммо рисолаи пур аз хайру баракат, рисолати покизакории муҳит. Пас ба онҳо аҳсан бояд хонем, ки дар чунин муҳите кору фаъолият доранд ва барои тозагии шаҳр софдилона зағмат мекашанд. Солҳои охир, аҳолии кишвар рў ба афзоиш дорад. Партовҳои пластикӣ низ дар кўчаву ҷўйборҳо бештар мушоҳида мешаванд. Тасаввур кунед, агар дар як рўз садҳо нафар одамон зарфҳои пластикӣ ва селофанҳоро ба ҷое, ки дилашон мехоҳад, партоянд, пас кўчаву ҷўйборҳои шаҳри мо чӣ ҳолеро ба худ мегиранд. Тасвири ин манзара хеле ҳузнангез ва таассуфбор аст. Пас мо бояд маърифати шаҳрвандонро оид ба ин масъала дар хонаву манзил, кўдакистону мактаб ва коллеҷу мактабҳои олӣ баланд бардорем ва бо корҳои фаҳмондадиҳӣ онҳоро водор намоем, ки сари ин масъала андеша намоянд. Ба ибораи дигар, аз худамон шуруъ кунем ва барои ислоҳи вазъ талоши созанда намоем.
Биёед, як ба манзараи атроф таваҷҷуҳ намоем ва бинем, ки то чӣ андоза сокинон дар масъалаи партовбарорӣ аз манзилашон масъулиятшинос ҳастанд?! Мо борҳо шоҳид гаштем, ки сокинон партовро дар қуттиҳои партовбарор не, балки дар замин гузошта мераванд. Ҳатто, калонсолон ба он эътибор намедиҳанд ва дар як муддати кутоҳ гирду атрофи қуттиҳои партов пур аз ифлосиҳо мегардад. Аммо, як нуктаи дигарро таъкид карданӣ ҳастем, ки падару модарон партофтани партовро ба дўши фарзандон вогузор кардаанд ва онҳо вақте назди қуттиҳо меоянд, аслан фикр намекунанд, ки онро куҷо партоянд, ба дохил ё атрофи қуттиҳо. Пас дар ин масъала волидайн бояд масъулиятшинос бошанд ва ба фарзандони худ талқин кунанд, ки партовро дар ҷойи муносиб ва дохили қуттиҳо партоянд, то ин ки ба муҳити атроф таъсири ногувор нарасонида, кори идораи партовбарорро мушкилтар насозанд.
Мо имрўз дар кўчаҳои зебоманзари шаҳри Хуҷанд гаштугузор мекунем ва ободию пешрафт, тозагию озодагӣ, мавҷи фаввораҳо ва гулу себаргаҳои шукуфон мафтунамон мегардонад. Аммо ҷо-ҷое чашмамон ба партовҳо меафтаду табъамон хира мегардад. Пас саволе пайдо мешавад, вақте ки дар кўча мегардед, партовҳои дастатонро ба куҷо мепартоед? Шумо онро ба қуттии махсуси партовгоҳ мепартоед ё ба замин? Табиист, ки ҷавоби ҳама як хел нахоҳад шуд, зеро агар партов танҳо ба ҷои таъиншуда партофта мешуд, шаҳру кўчаҳои мо хеле тоза мегардид, дар зери дарахту ҷўйборҳо аслан партов ҷамъ намешуд.
Мутаассифона, дар ҳама ҷое, ки қадами инсон расидааст, муаммои партовҳои маишӣ дучор мешаванд. Имрўзҳо дар шаҳри Хуҷанд низ қуттиҳои партов бо ранги хос ва аломатгузориҳои махсус барои партовҳо гузошта шудаанд. Аммо, ин рамзу аломат ва нишонаҳоро сокинон аслан эътибор намедиҳанд ва ҳамагуна партовҳоро дар дилхоҳ қуттиҳо партофта, роҳи хешро идома медиҳанд.
Вақте ки аз кўчаҳои шаҳр мегузарем, қуттиҳои дар гирду атрофамон, дар кўчаҳо, дар истгоҳҳои автобусҳо гузошташудаи партовро дида, «хуб ки ҳаст» мегўем. Аммо коғаз, картон ва дигар партовҳои рўзгорро дар ҷои муайяншуда напартофтан, партоянд ҳам, ба навъҳо, мувофиқи ранг ва навиштаҷот ҷудо накарда мепартоянд, ки боиси таассуф мегардад.
Ба худ суол медиҳем, ки «Маърифати экологии мо кай ташаккул меёбад?» Дарвоқеъ, ба кўдакон аз замони таҳсил дар муассисаи томактабӣ партовҳоро ба навъҳо ҷудо кардан, аз рўи ранги қуттӣ фарқ карданро ёд додан лозим аст. Чунин дониш дар баъзе боғчаҳо ёд дода мешаваду дар баъзеҳо не. Шояд гўед, ки «майлаш, дар мактаб ёд мегиранд». Ҳақиқатан ҳам, ин мавзуъро бояд бевосита дар мактаб омўхт, аммо афсўс, ки бо кадом сабабе натиҷааш ба чашм намерасад. Мо бояд киро гунаҳкор кунем?

Абдулмаҷиди Бобоҷониён,
Нуъмон Раҷабзода

Дар бораи партовҳо ва хусусан партовҳои маишӣ расонаҳо зиёд менависанд ва аз таҷрибаи давлатҳои пешқадам мисол меоранд, ки онҳо чӣ тавр маърифати шаҳрвандии сокинонро баланд бардоштаанд, то ин ки партовро дар ҷойи муқарраршуда, дар соати муайян ва ба қуттиҳои махсус ҷойгир намоянд. Албатта, дар ин масъала, кишварҳои пешрафта қадамҳои ҷиддӣ гузоштаанд ва фаъолияти муназзами онҳо то андозае натиҷа ҳам додааст. Аммо ҷаҳон дар авҷи рушду тараққӣ қарор дорад ва табиист, ки ин ҳолат боиси зиёд гаштани партовҳо ва ифлосшавии муҳити зист мегардад. Бо рушди иқтисодии мамлакат дар натиҷаи истеҳсол ва истихроҷ зиёдшавии партовҳо низ ба миён меояд, чун мусаллам аст, ки ягон намуди истеҳсолот бидуни ба вуҷуд овардани партов фаъолият карда наметавонад.
Партовҳо аз рўи тақсимбандӣ ба гуруҳҳои зерин ҷудо мешаванд: истеҳсолӣ. Партовҳои истеҳсолӣ ҳамон намуданд, ки дар равандҳои гуногуни истеҳсолӣ ба вуҷуд омадаанд ва барои истифодабарии минбаъда бо мақсади дастрас кардани маҳсулоти нав дар муассисаву корхонаҳо корношоям мебошанд.
Нави дуюм сохтмонӣ аст. Ба гурўҳи партовҳои сохтмонӣ он партовҳое дохил мешаванд, ки дар ҳолатҳои истеҳсолии ин ё он сохтмон ба вуҷуд омадаанд. Барои мисол, хишти шикаста, порчаҳои оҳан, маводҳои бетонӣ, қисмҳои ленолиум ва дигар маводҳо. Партовҳои сохтмониро тамоман безарар номида намешавад, барои мисол, тахтаҳои дар сохтмон истифодашудае, ки бо рангҳо молида шудаанд — ин гуна тахтаҳо рангро кайҳо ҷабида гирифтаанд ва ҳангоми сўзонидани онҳо дар коргоҳи партовсўзонӣ аз худ газе ҳосил мекунанд, ки дар таркибаш моддаҳои зарарнок зиёд аст.
Ба партовҳои коммуналии зараровар мансубанд: шиша, коғаз, боқимондаҳои органикӣ, пластмассаҳо, ашёҳои металӣ, мебели куҳна, зарфҳои маишӣ ва ғайра. Аз байн бурдани партовҳои маишӣ, ки инсоният дар тўли рушди худ ба даст меорад, вазифаи мушкил ва ҳалталабест. Хусусан, дар шаҳрҳои бузург солҳои охир масъалаи аз миён бурдани партовҳо мушкилоти муҳиму мураккаберо ба миён меорад ва андешидани чораҳои махсусеро талаб менамояд. Ҷамъшавии партовҳои маишӣ дар шаҳрҳо ва инчунин деҳот, ки ҳамасола шумораи беандозаеро ташкил медиҳанд, хатари таъсиррасонии зиёдеро дар муҳити экологии замин ба вуҷуд меоварад.
Бояд қайд намуд, ки тамоми партовҳои маишӣ – ин ашёи хоми хубе шуда метавонанд, барои истифодабарии баъзе аз намудҳои дигари истеҳсолот, ки аллакай дар бештари мамолики хориҷ онҳо бо ин мақсад истифода мешаванд. Коркарди онҳо яке аз роҳҳои муҳими бартарафсозии мушкилоти экологӣ ба шумор меравад.

Мо омӯзгорони кафедраи забонҳои тоҷикӣ ва русии Донишкадаи иқтисод ва савдои Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон дар шаҳри Хуҷанд қаблан зимни изҳороту мақолаҳои хеш борҳо нисбат ба хоини бегонапараст, яке аз ҳаммаслакони ТТЭ ҲНИ Муҳаммадиқболи Садриддин андешаҳоямонро иброз дошта будем. Ин навбат низ вобаста ба иғвоангезиву фитнаҷӯии ин хоини бегонапараст андешаҳоямонро баён месозем. Бояд ёдовар шуд, ки умуман, хоинони бегонапараст- раҳбарияту ҳамммаслакони ТТЭ ҲНИ бо ёрии хоҷагонаш дар кишварҳои Аврупо паноҳандагӣ ва лонаи истироҳат ёфта, барои бадном кардани сиёсати одилонаи имрўзаи Ҳукумати кишвар роҳҳои ғаразнокро пеша кардаанд. Ин тӯдаи хоинони бегонапараст, ҳеҷ гоҳ андешаи нуфузи миллатро намекунанд, танҳо онҳо бо ин васила мехоҳанд нафси худро қоневу ҳокимиятро ба даст оранду мардумро ғуломи ҳалқабаргӯши хоҷаҳояшон созанд. Наворҳои дурӯғини ТТЭ ҲНИ бо роҳбарии Муҳиддин Кабирӣ ва дастури хоҷагони хорҷиашон омода карда, дар сомонаҳои интернетӣ пахш мекунанд, шаҳодати онро мекунад, ки онҳо ба ғайр аз иғво ва фитнаандохтан корӣ дигар надоранд. Воқеан хоинони бегонапараст, аз ҷумла худсохти наҳзатӣ бо номи “Паймони миллӣ” барои ин корашон аз хоҷаҳояшон маблағҳои калон гирифта истодаанд ва хело раққосаҳои моҳиранд!
Ин навбат афроди бешарафи Муҳаммадиқболи Садриддин санаи 15 октябри соли 2023 тавассути сомонаи “Ислоҳ нет” дар барномаи ифротии “Минбари муҳоҷир” бо маслиҳати пешакӣ дар якҷоягии думравонаш: Шарофиддин Гадоев ва Шавкат Хусейнов бо навбат баромад намуданд. Зимни ҷараёни баромадҳои ифротӣ бо мақсади ба миёни мардуми кишвар шўру фитна ангехтан наворҳои сохтаи бардурӯғӯро нишон дода, бо ин васила вазъи кунунии кишвари соҳибистиқлоламонро ноором созанд. Умуман, аз баромадҳои бемантиқу беасоси хоинон ҳар як фард бе ягон мушкилӣ дарк менамояд, ки ин тӯдаи хоинон ғояҳои ифротӣ паҳн менамоянд. Агар ин хоинон аз дину мазҳаб огоҳӣ медоштанд, ҳеҷ гоҳ ба ҳамватанони худ роҳи каҷу килеб ё худ ҷоҳилиро роҳандозӣ намекарданд. Аз дини мубини Ислом ёдовар шуда, таъкидан хоинони бегонапарастро хотиррасон менамоем, ки муъмин бародари муъмин аст, ба бародарат чиро раво дорӣ ба худат раво дор. Вале, аз ин гуфтор хоинони бегонапараст хеле дур ва бехабаранд ва ё худро ба нодонӣ мезананд! Агар огаҳ мебуданд ҳаргиз нисбати ҳамзабонони худ бадгўӣ, тафриқаҷўӣ, хусумат ва суханони зишт нисбати Ҳукумати Тоҷикистон дар барномаю созмонҳои хориҷӣ садо баланд намекарданд…
Дар фарҷоми изҳороти хеш хулосабарорӣ намуда, бояд қайд, ки амалҳои бадахлоқонаи хоинони бегонапараст – Муҳаммадиқболи Садриддин ва думраваш Ш. Гадоев, Ш. Ҳусейнов аз беимонию бевиҷдонӣ ва пастфитратӣ ва хиёнатомези онҳо гувоҳӣ медиҳад. Мо ҳамавақт баромадҳои хоинони бегонапарастро маҳкум намуда, намегузорем, ки ин хоинони беимон дар шабакаҳои иҷтимоӣ нисбати Тоҷикистони соҳибистиқлоламон сухан гӯянд!