БОЗИҲОИ ПАСИПАРДАГИ БАДХОҲОНИ МИЛЛАТ АЁН АСТ!

 

    

Мо, вобаста ба баромадҳои яке аз пайрави фаъоли паймони худсохтаи наҳзат-“Паймони милли…” Муҳаммадиқболи Садриддин, ки вақтҳои охир тариқи канали YouTube дар барномаи ифротии “Минбари муҳоҷир” баромад намуда истодааст, ақидаи хешро баён медорем. Ин афроди бешараф, дар давоми соли ҷорӣ то имрӯз такор ба такрор чун тўти дар ҳар баромадҳои ифротиаш дастовардҳои кишвари соҳибистиқлоламонро нодида гирифта, асосан бо ҷалби шогирдаш Восиев Абдухалил ва думраваш Муҳаммад Тағоев зимни ҷустуҷӯи

                                                                   

сарчашмаи моҷаро як ҳодисаи тасодуфиро гирифта, дар барномаи ифротиаш «аз пашша фил месозад», дар атрофи он ҳар гуна ҳиллаҳо бофта, мардумро бе асоси воқеӣ ба иғво меандозанд.
Мушоҳидаҳо собит менамоянд, ки дар ҳамаи наворҳои дурӯғини иғвоангези М.Садриддин омода карда, дар сомонаҳои интернетӣ пахш мекунад, шаҳодати онро мекунад, ки ба ғайр аз иғво ва фитна андохтан корӣ дигар надорад. Умуман , баромадҳои М.Садридин ва шогирду думрави дар боло зикршуда aз нопокиву беиттиҳодӣ дaрaк медиҳaд вa хусусaн ҷaвононро бa ҷaнгҳои иттилоотии бемaънӣ дaъвaт менамоянд. Ин қабил ашхоси ифротӣ ҳамон бадхоҳони миллат ҳастанд, ки ба ҷуз наҳсию касофат ва бадбахтию хушунат чизи дигаре ба миллату меҳан наовардаанд. Назарҳояш ҳамеша баҳсбарангез буда, тарафдорони кам дорад. Ҳам аз ҷониби рӯшанфикрон ва ҳам диндорон танқид мавриди интиқод қарор мегирад. Зери назарҳояш шарҳҳои зиёдеро метавон дид, ки М.Садриддинро як “инсони гирифтори бемории равонӣ” унвон мекунанд. Хуллас, ин афроди бешараф айби худро руйпуш намуда, кораш танҳо кофтукоби айби касон аст, ки бо суханони бемантиқонаю беасосу пӯч ба сари мардуми мо, тоҷикони тоҷдор санги маломат мезанаду бо ҳар роҳу воситаҳои шум иттилооти бардурӯғ ва сафасатаҳои номуайян паҳн карда, худро мусичаи бегуноҳ нишон медиҳад. Бо таҳлили воқеияти болозикр бо далели амиқ гуфта метавонем, ки бозиҳои пасипардаги бадхоҳони миллат ба ҳамагон аён аст. Бидуни шак онҳо фақат ба хотири манфиатҳои гурӯҳии худ талош доранд ва дар ин росто аз манфиатҳои милливу давлатӣ куллан сарфи назар кардаанд. Онҳоро ҳақиқати таърих, ҳаводиси зиёди айём ва пайомади амалиёти бисёр ҳаммаслаконаш ҳеҷ дарси ибрат намешавад, гӯё чашми бино, гӯши шунаво надоранд, сахт мутаассибу бехираданд.
Зимни фароварди андешаи хеш гуфтанием, ки М.Садриддин ва шогирдону думравонаш дар хотир дошта бошанд, барои мардуми тоҷик оромиву суботи кишвар, манфиатҳои давлату миллат арзишҳои ивазнашавандаанд . Хулоса, ҷавонони даврони соҳибистиқлол такя бо сиёсати созандаву маорифпарваронаи Ҳукумати кишвар, ки ҷиҳати алайҳи терроризму ифротгароӣ мавқеи оштинопазир доранд, амал карда, ваҳдату ягонагии сартосариро муҳофизат хоҳанд намуд.
Ин ҳама навиштани андешаро мо аз рӯи ҳавову ҳавасе не, аз рӯи васфу лагандбардорӣ бар касе не, балки аз рӯи виҷдону инсоф, худогоҳиву худшиносиамон рӯи коғаз овардаему, бо шукргузорӣ аз сулҳу суботи кишвари соҳибистиқлоламон, фазои оромӣ ва ягонагиву якдигарфаҳмии ҳаммиллатонамон рӯҳу илҳоми тоза мегирем. Зеро ин худ неъмати иллоҳиву бебаҳоест, ки мо миллати тоҷикро бо рушду тарақиёти соҳаҳои мухталифи ҷомеаи имрӯзаамон ба қуллаҳои баланд бурда мерасонад.

К.КАЛОНОВ,
устоди ДИС ДДТТ

НАҲЗАТУ НАВНАҲЗАТ- КАМХИРАДУ ИФРОТКОР

Мо ҷавонони даврони соҳибистиқлол зимни андешащои хеш борҳо нисбат ба баромадҳои иғвоангезонаи наҳзату навнаҳзатӣ, ки алҳол аксарияташонватангадо шуда, дар яке аз кишварҳои Аврупо бо дастгирии хоҷагонаш иқомат доранду то ҳол ба худ хулосаи зарурӣ набароварда, боз тавассути шабакаҳои иҷтимоӣ баромадҳои ифротӣ намуда, чун солҳои қаблӣ фитнаангезиву дасисабозиро пеша намудаанд.Чунончи, яке аз пайрави фаъоли наҳзат Муҳаммадиқболи Садриддин мудирияти сомонаи“Ислоҳ нет”-ро ба ӯҳда дорад, ки фарзанди Қаландари Садриддин яке аз саркардагон ва аъзои фаъоли наҳзат мебошад, санаҳои 4 ва 8 июни соли равон тавассути сомонаи ифротии “Ислоҳ нет”, дар барномаи “Минбари муҳоҷир” бо ҷалби яке аз шогирди фаъолаш Восиев Абдухалил лақабаш “Алмаз”асту думравоаш Тағоев Муҳаммад ва инчунин як қатор афрод бо ному лақабҳои ғайримуқаррарӣ, аз ҷумла 7+70, Сардор, Достон, Регарӣ, Ҳисорӣ мебошанд,ки дар умум гуруҳаки навнаҳзат ном гузоштаем, баромади ифротӣ намуданд. Ин гуруҳаки навнаҳзат дар

                                                                            

барномаи зикршуда аз номи халқ, шаҳр ва ё ким-кадом ниҳодҳо, бо таблиғи андешаҳои ботил намуда,барои ноором ва рахна сохтан ба девори сулҳу суботи кишварамон кўшиш карданд. Хулоса, М.Садриддин бо баромадҳои ифротиаш худро “уламои дин”,дигаре ба мардум “адолалпарвару ҳақиқатҷӯ” нишон доданд.Вале, дар асл хусусиятњои асосии аќида ва таълимоти онњо ба фарњангу маърифат ва хусусан ба тасаввуфу ирфон, назари манфї дошта, ба маънои томаш равшанфикронро чашми дидан надоранд. Инчунин, бо намоиши сабти видиоӣ зимни ҷустуҷӯи сарчашмаи моҷаро як ҳодисаи тасодуфиро гирифта, «аз пашша фил месозанд. Ҳар фарди солимақл бе мушкили дарк мекунад,ки ин гуруҳаки навнаҳзати ифротӣ бе асоси воқеӣ ҳар гуна ҳиллаҳо бофта мардумро ба иғвою мубориза даъват менамоянд. Аз баромадҳои навнаҳзатиҳо ба хулосае омада қайд менамоем, ки пушти ин ҳама амалҳо ки меистодаасту, ин тоифаи камхираду ифроткор чи ҳадаферо дунболагирӣ менамоянд. Бинобар ин, ҷавонони боору номуси кишвар биёед яктану якҷон бошему давлату миллати хешро дар якҷоягӣ ҳифз намоем, бар зидди ин наҳзату навнаҳзатӣ , умуман бадхоҳони миллат муборизаи беамон барем ва нагузорем, ки бадхоҳони миллат кишвҷари биҳиштосоямонро ноором созанд.

М.АХМЕДОВ ,
устоди ДИС ДДТТ

ИСТИФОДАИ ДУРУСТИ ШАБАКАҲОИ ИҶТИМОӢ – КАФИЛИ АМНИЯТИ ИТТИЛООТӢ КИШВАР

                                                                                 

       Мусаллам аст, ки имрӯз Интернет барои ҳама дастрас буда, ҳар нафари хоҳишдошта дар ҳар ҷо ва дар ҳама ҳолатҳо метавонад аз он истифода намояд, омӯзад, омӯзонад, нависад, тиҷорат намояд, ба таблиғоту ташвиқот машғул гардад ва ба таври онлайниву ғайрионлайнӣ, видеоиву аудиоӣ ва навишторию аксӣ анҷом диҳад. Ба истилоҳ Интернет дунёест бузург, ки иртиботи ногусастанӣ бо ҷаҳони мо дорад. Воқеан, Интернет як воситаи пуриқтидорест, ки ҳам фоида ва ҳам зарар меорад, ки мо таъсири манфии он андешаи хешро иброз медорем. Дар иртибот ба ин, бояд қайд кард,ки ҳарчанд нақш ва аҳамияти Интернет барои инсоният бебаҳс аст, аммо пайдоиш ва рушди унсурҳои номатлуби ба он алоқаманд моро ба он водор мекунад, ки ташвиқгари истифодаи дуруст ва мақсадноки Интернет бошем. Яке аз ҷузъи таркибии рушдёфтаи Интернет ин шабакаҳои иҷтимоӣ ба ҳисоб меравад. Маҳз дар шабакаҳои иҷтимоӣ таҳдиду хатарҳои муосири геополитикӣ нуҳуфта ва ё аёнанд. Интернет таҳдидҳои навро дар шакли вобастагӣ, ҷиноятҳои киберӣ, иттилооти бардурӯғ ва гаравиши ноогоҳон ба созмонҳои эстремистию террористии ҷинояткор эҷод кард. Алҳол гурӯҳҳои террористӣ ва экстремистӣ ва ҳаргуна равияҳои ифротӣ, аз имкониятҳои шабакаҳои Интернет истифода намуда, фаъолияти муғризонашонро бештар тавассути шабақаҳо иҷтимоӣ ба роҳ мондаанд ва айни замон субъектҳои асосии муборизаҳои иттилоотӣ ва ҷангҳои иттилоотӣ ба шумор мераванд. Мушоҳидаву таҳлилҳо собит менамоянд, ки дар даҳ соли охир дар дар Интернет (сомонаҳо, блокҳо, шабакаҳои иҷтимоӣ ва мессенҷерҳо) гурӯҳ ва ҳизбу ҳаракатҳои террористиву экстремисти аз номи ислом баромадкунанда,аз ҷумла ДИИШ ва ё бо номи “Давлати исломӣ”, Ал-Қоида, «Ҳизб-ут-таҳрир» ва баробари ин раҳбарияту ҳаммаслакон ва думравони “Ҳизби наҳзат”, “Паймони миллӣ…”, узви фаъоли “Гурӯҳи 24”, амсоли ин ва ғайраҳо ба таври хеле фаъол истифода мебаранд. Чунин сурат гирифтани кор аз он шањодат медињад, ки имрўз проблемаи терроризм дар интернет ба як мавзўи асосию мубрам барои љомеаи љањонї табдил ёфтааст.Афзоиши паҳншавии маълумоти бардурӯғ ва ҷиноятҳои киберӣ, инчунин вусъат ёфтани ҷанги иттилоотӣ байни кишварҳои абарқудрат дар ин раванд аз эҳтимол дур нест.Ташвишовар ин аст, ки гурӯҳҳои экстремистӣ на танҳо бо минтақа, давлат, гурӯҳҳои иҷтимоии алоҳида шеваҳои хоси муносибатро ба роҳ мемонанд, балки иқтидори технологӣ имкон додааст, ки бо ҳар фард бо усулҳои хос кор баранд. Баробари ин, гирифтани таълимоти ғайриқонунии динӣ дар шабакаҳои иҷтимоии интернетӣ низ сурат мегиранд, яъне дар онҳо гурӯҳҳо ташкил гардида, афроди алоҳида ба омӯзондани адабиётҳои динӣ ва ҷалби ҷавонон машғуланд. Масалан, дар барномаи интернетии «Имо» шакли нави таълимоти ғайриқонунии динӣ ошкор шудаст, ки дар он 20 гурӯҳ бо номҳои «Саволу ҷавоби исломӣ», «Ислом дини ҳақ» ва монанди инҳо фаъол гардидаанд. Илова бар масоили зикршуда бояд қайд кард, ки бидуни дарки ҳадафҳои аслии созмону гурӯҳҳои ифротиву террористӣ, бархе воситаҳои ахбори омма барои роҳбарони онҳо минбар ё дигар имконияти ибрози матлабро фароҳам меоранд. Ин гуна руйкардҳо, ба андешаи мо, ғайрисозандагӣ буда, гуруҳҳои носолимро дар ҷомеаи ҷаҳонӣ таблиғу ташвиқ менамоянд. Аз ин нуқтаи назар, таъмини амнияти иттилоотӣ дар замони муосир ба унсури асосии таъмини амнияти миллӣ табдил ёфтааст. Аз ин лиҳоз, дар вазъияти мураккабу зудтағирёбандаи ҷомеаи ҷаҳонӣ ҳар як сокини мамлакатро зарур аст, ҳушёриву зиракиро аз даст надода, баҳри муборизаи беамон бар зидди ҳамагуна зуҳуроти номатлуби ҷомеа дар сафи аввал қарор дошта бошанд.
Дар фароварди андешаи хеш бояд қайд кард, ки авзои имрўзаи љомеаи љаҳонӣ моро водор месозад, ки дастаҷамъона ба тарбияи маънавию ахлоқии насли наврас ҷиддитар машғул гардида, пеши роҳи ҳама гуна гаравиши ҷавононро ба гурӯҳҳои ифротгаро ва доми найрангу фиреби хоҷагони ин равияҳои ифротиро гирем,Хулоса истифодаи дурусти шабакаҳои иҷтимоӣ кафили амнияти иттилоотӣ кишвар аст!

Ф.МАМАДҶОНОВ,
устоди ДИС ДДТТ

ТЕРРОРИЗМ И ЭКСТРЕМИЗМ – УГРОЗА СОВРЕМЕННОГО ОБЩЕСТВА

                                               

Анализ показывает, что сегодня в современном обществе возник ряд угроз, которые негативно влияют на политическую стабильность, конституционное устройство государства и национальную безопасность. Примерами могут служить информационные войны, информационные атаки, пропаганда и подстрекательство к экстремистским и террористическим идеям, ложь и провокации и т. д. Размышляя над этими вопросами, следует отметить, что информатизация не только ускоряет бурное развитие и рост цивилизации, но и создаёт новые современные угрозы национальной, региональной и глобальной безопасности. Например, экстремистские и террористические организации используют для достижения своих целей свободно распространяемые технические средства, используя их в качестве объектов государственной информационной инфраструктуры и распространяя свои вредоносные идеи через социальные сети. Развитие средств коммуникации, особенно электронных услуг, наряду с их многочисленными положительными сторонами, к сожалению, облегчило деятельность экстремистских групп и организаций, сделав их ключевым оружием в распространении террористических и экстремистских идей.
Сегодня в мире существуют десятки тысяч веб-сайтов и веб-протоколов, которые активно используются экстремистами и террористами. В этой связи следует отметить, что экстремистские и террористические партии и движения, деятельность которых запрещена в стране, используют современные информационные технологии, в

                                                          

основном через сети «Одноклассники», Facebook, YouTube, «В контакте», Twitter и им подобные, для распространения своих экстремистских идей среди различных слоёв общества, которые носят незаконный, а порой и безнравственный характер, порождая антиобщественные и антигосударственные настроения среди населения, особенно среди молодёжи. Прежде всего, Интернет и мобильные телефоны, основными пользователями и абонентами которых являются молодые люди, стали основными средствами их вербовки в экстремистские и радикальные группировки. Одной из причин, по которой молодые люди в наше время вступают в нежелательные партии и движения, является прямое использование социальных сетей, которые

наша молодёжь не понимает, как правильно этим пользоваться, и не думает о последствиях своих действий. При этом все понимают, что обман молодёжи через социальные сети – не единственный способ, и пропагандисты безнравственности каждый день придумывают, и другие хитрые и коварные способы заманить заблудшую молодёжь в экстремистские группировки. Например, обещания увеличения богатства, обеспечения королевской жизни, лёгкого преодоления сложных проблем, близкого знакомства с иностранными господами и т. д. Эти факторы приводят к тому, что сбитая с толку молодежь не только поддается соблазну денег и имущества, но и теряет свое достоинство и честь, что приводит к пыткам, боли и скорби, лишению свободы и даже смерти. В этой связи хотелось бы привести пример деятельности одной из террористических организаций под названием «Исламское государство Ирака и Леванта» (ИГИЛ) или «Исламское государство», которая в настоящее время ведет свою явную и тайную деятельность не только на территории Афганистана, европейских стран и даже Соединённых Штатов Америки, что стало сегодня одной из самых острых проблем в обществе. В этой связи следует отметить, что 10 февраля 2025 года Совет Безопасности ООН обсудил угрозу, которую представляет группировка ИГИЛ для глобального мира и безопасности. Основное внимание в ходе дебатов уделялось деятельности «Хорасанского»( Вилая́т Хораса́н — транснациональная салафитская джихадистская террористическая группировка, ) филиала группировки «Исламское государство», которая была охарактеризована как угроза региону и миру. В то же время следует отметить, что сегодня пропагандисты «Исламского государства» широко используют социальные сети как современное идеологическое оружие, привлекая в основном трудовых мигрантов из Российской Федерации, Турции и США, и пополняя свои ряды за счет неинформированной и неграмотной молодежи. Прокуратура США установила, что, к сожалению, гражданин нашей страны в период с декабря 2021 года по июнь 2023 года в сотрудничестве с активным членом «Исламского государства», в том числе группировки «Хорасан», получил более семидесяти тысяч долларов США, была потрачена на поддержку жен и детей членов ИГИЛ в Сирии, а часть этих денег была отправлена двум активным членам вышеупомянутой организации, а также наконец, эти двое, один из которых является гражданином нашей страны, а другой — гражданином Российской Федерации совершили террористический акт 28 января 2024 года в итальянской католической церкви, расположенной в Стамбуле, Турция, в результате чего погиб один верующий.
Делая выводы из вышеизложенного, следует отметить, что сегодня каждому члену общества необходимо вести непримиримую борьбу с терроризмом и экстремизмом. Независимо от политической позиции или религиозных убеждений, нельзя оставаться нейтральным в поддержании этого климата мира и безопасности, а нужно работать день и ночь ради дальнейшего процветания этой солнечной страны. На новом этапе развития общества одним из важнейших вопросов современности является усиление защиты государственной независимости, сохранение национального единства и обеспечение мира и стабильности в стране, и эти созидательные действия являются первостепенной задачей каждого гордый и преданный житель родного Таджикистана.

Ф.Кахоров,
сотрудник отдела науки и
инновации ИЭТ ТГУК
в г.Худжанде

ИЗҲОРОТИ кормандони шуъбаи илм ва инноватсияи ДИС ДДТТ дар ш.Хуҷанд нисбат ба баромади иғовогаронаи навнаҳзат – А.Восиев дар шабакаи иљтимої (аз 01.06.2025с.)

Мо, кормандони шуъбаи илм ва инноватсияи Донишкадаи иқтисод ва савдои Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон дар шаҳри Хуҷанд огоҳ њастем, ки вақтҳои охир аз ҷониби бадхоҳону хоини миллат, бахусус пайравони наҳзату навнаҳзатӣ тавассути “Фейсбук” ва “Ютуб” баромадҳои пасту баланди бардурӯғу иғвогаронаро пешаи худ намудаанд. Масалан, яке аз шогирди Муҳаммадиқболи Садриддин афроде бо номи Абдухалили навнаҳзат, лақабаш “Алмаз”мебошад, мунтазам тариқи шабакаи иҷтимоӣ, дар

                                             

барномаи “Дурахши ҳақ ”баромади ифротӣ менамояд. Ин афроди роҳгумзадаи ифротӣ айнан ба устодаш М.Садриддин тақлид намуда, бо худнамоиву риёкорӣ, ва баёнияи тазоҳургаронаашон баромад намуда, нисбати Тоҷикистон ва давлату миллат бештар бадгумонӣ карда, тухми кинаву адоватро мекорад.Чунончи, санаи 1 июни соли равон А.Восиев
тибќи сенарияи омодашудаи устодаш ва маслиҳати њочагонашон дар барномаи “Дурахши ҳақ” сабти видеоӣ намоиш дода ,зимни баромадаш онро ба таври худ ва мувофиқ ба ғаразҳои нопокаш шарҳ дода, бо чоплусиву бегонапарастӣ ва амали ноҷавонмардонаи худ камбудиҳои ночизи кишварро чун устодаш М.Садриддин мавриди таҳқиру писханди ҷомеа қарор дод, ки саропо туҳмат, дуруғ, фиреб ва инкори гапҳои худаш буд.

Хуллас, аз баромадҳои Восиев А. ҳар як инсон бе ягон душворӣ дарк мекунад,ки ин навнаҳзат мавќеи худро дар љамъият пайдо накарда, аз рўи бефарњангї, бемаърифатӣ ва назари тангбинонааш ба доми наҳзат афтодааст. Навнаҳзат-А.Восиев, яке аз афроди раҳгумзада, бедониш, бефарҳангу бесавод, бедину мазҳаб, беимон ва беватан мебошад.
Дар фароварди изњороти хеш фаъолияти наҳзату навнаҳзат ва умуман бадхоҳони миллатро дар хориҷи кишвар маҳкум намуда, аз мардуми сарбаланди кишвар, бахусус ба муњољирони мењнат ќарор дошта, даъват ба амал меорем, ки ҳушёру зирак бошанд, ба қадри сулҳу ваҳдат расанд ва нагузоранд, ки кишвари азизамон бо дасисаи душманони миллат ба гирдоби ҷангу ҷилолҳо кашида шавад. Боварӣ дорем, ки мардуми тоҷик дигар ҳеҷ гоҳ фирефтаи афкори бегонагон ва душманони миллат нахоҳанд шуд. Намегузорем, ки пои нохалафе марзу буми кишвари моро убур намуда, амну суботи кишвари моро халал ворид намояд.

ЦЕНТРАЛЬНАЯ АЗИЯ – ИТАЛИЯ: СОСТОЯНИЕ И ПРЕСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ОТНОШЕНИЙ (В рамках участие Президента Республики Таджикистан на первом Саммите «Центральная Азия – Италия», 30 мая 2025года, Казахстан)

Центральная Азия на протяжении веков выступала связывающим звеном между Востоком и Западом, играя важную роль в развитии межцивилизационного диалога. Сегодня регион, как и прежде, продолжает успешно выполнять эту благородную ответственную миссию, придерживая принципа дружбы, добрососедства и всеобщего прогресса. Регион последовательно укрепляет свои позиции как влиятельный субъект международных отношений, продвигая созидательную политику на международной арене. Так, за последние годы государства региона предложили мировому сообществу десятки инициатив, направленных на поддержание мира и обеспечение устойчивого развития. Это свидетельство о том, что Центральной Азии превращается в стабильный, экономически развитый и в обозримой перспективе весьма процветающий регион.
В настоящее время, политический вес Центральной Азии повышается на международной арене. Появление новых диалоговых площадок в формате «ЦА плюс» (С5+1) подчеркивают растущее значение этого региона в международных отношениях. Так, за последние годы были проведены первые саммиты «ЦА – РФ» (Астана), «ЦА – КНР» (Сиань), «ЦА – США» (Нью-Йорк), «ЦА – ФРГ» (Берлин), «ЦА – ССАГЗ» (Джидда), «ЦА – Индия» (в онлайн-формате). В этом году прошел первый саммит «ЦА – ЕС» (Самарканд), а также пройдет первый саммит «ЦА – Япония». Этот формат сотрудничества стал неотъемлемой частью современного международного взаимодействия и закрепляет ключевую роль региона в международных отношениях и мировой политике.
Следует отметить, что 30 мая текущего года, в городе Астане Республики Казахстан прошел первый Саммит «Центральная Азия – Италия». В работе Саммита, приняли участие Премьер-министр Итальянской Республики Джорджа Мелони и Главы государств Центральной Азии.
В условиях роста угроз глобальной и региональной безопасности, запущенная площадка многостороннего диалога с Италией является весьма востребованной. В ходе встречи обсуждались вопросы экономического сотрудничества, сельского хозяйства, транспорта и логистики, энергетики, науки и образования и другие вопросы, представляющие взаимный интерес.
Республика Таджикистан в годы независимости, опираясь на основе политике «открытых дверей», миролюбия и бескорыстия, установила и укрепляла с большинством стран мира дружеские отношения равноправного и взаимовыгодного сотрудничества. В этом контексте, развитие сотрудничества с Италией является одним из приоритетных направлений внешней политики Республики Таджикистан. Дипломатические отношения между Республикой Таджикистан и Итальянской Республикой были установлены 15 мая 1992 года. Начиная с 2007 года, значительно расширились взаимные визиты представителей внешнеполитических ведомств обеих стран, в ходе которых были обсуждены перспективы углубления взаимовыгодного сотрудничества.
Основы для укрепления дружеских отношений и взаимовыгодного сотрудничества были заложены через обмен двусторонними визитами на высшем уровне. В 2024 году состоялся первый официальный визит Президента Республики Таджикистан уважаемого Эмомали Рахмона в Итальянскую Республику и Государство Ватикан. Ключевую роль в расширении сотрудничества двух стран сыграл механизм политических консультаций, первый раунд которых состоялся в Душанбе в 2018 году, второй — в Риме в 2020 году, а третий в 2021 (в формате видеоконференции).
На сегодняшний день между двумя государствами подписано 14 межправительственных и межведомственных соглашений, которые создают прочную основу для укрепления и расширения двустороннего сотрудничества.
Президент нашей страны уважаемый Эмомали Рахмон на первом саммите «Центральная Азия – Италия» назвал важным наращивание сотрудничества в областях энергетики, водных ресурсов, здравоохранения, сельского хозяйство, науки и образования.
Глава государства подчеркнул, что торгово-экономические связи занимают важное место во взаимоотношениях двух стран.
Таджикистан, 93 процента территории, которой составляют горы, обладает богатыми природными ресурсами в регионе и мире. В недрах Таджикистана разведано 800 месторождений и проявлений полезных ископаемых. Помимо этого, Таджикистан имеет богатый гидроэнергетический потенциал. В стране имеется 13 тысяч ледников, за счет которых формируется 68% водных ресурсов Центральной Азии. По общим запасам гидроэнергетических ресурсов Таджикистан занимает восьмое, а по их удельным запасам на душу населения – второе место в мире. Сегодня республика производит 98% электроэнергии на гидроэлектростанциях, то есть из возобновляемых источников – “зеленной энергии”, занимая по этому показателю шестое место в мире [6, 1].
В этой связи, Глава государства уважаемый Эмомали Рахмон на саммите «ЦА – Италия» счёл необходимым принять эффективные меры для широкого использования имеющегося потенциала. Целесообразным было признано использование значительных ресурсов Таджикистана в сферах гидроэнергетики, добычи полезных ископаемых и минералов, производства и экспорта аграрной продукции, текстиля и строительных материалов. Он также призвал деловые и инвестиционные круги Италии принять активное участие в добыче, переработке и экспорте промышленно-сельскохозяйственной продукции Таджикистана с привлечением инвестиций и передовых технологий.
Таджикистан и Италия продолжают сотрудничать в сфере лёгкой промышленности. Сегодня ряд производственных компании, такие как, «Джавани» и «Карьера», функционируют с капиталом и технологиями итальянской компании в нашей стране.
Президент нашей страны уважаемый Эмомали Рахмон предложил создать совместный инвестиционный фонд Центральной Азии с Итальянским экспортно-кредитным агентством (САЧЕ) и торговым представительством ведущих компаний этой страны в Таджикистане и других странах Центральной Азии с учетом потенциала стран и потребностей рынка.
Президент Таджикистан отметил, важность развития региональных транспортных коммуникаций и инфраструктуры, которые могут стать основой для возрождения торговых путей, связывающих Центральную Азию и Европу. Это направление было названо перспективным для укрепления экономических связей.
Особое внимание в выступлении Главы государства было уделено вопросам изменения климата, которое представляет серьёзный вызов для региона. Президент приветствовал заинтересованность Итальянского климатического фонда в сотрудничестве с развивающимися странами для борьбы с климатическими вызовами. Было выражено уверенность, что первая в истории Международная конференция по сохранению ледников, прошедшая в городе Душанбе, привлечёт внимание мирового сообщества к этому актуальному вопросу.
Таджикистан заинтересован расширить сотрудничества в сфере образования. В этой связи, Президент нашей страны поддержал налаживание сотрудничества между университетами Таджикистана и Италии, а также приветствовал обмен студентами с ведущими итальянскими вузами, как на двусторонней основе, так и в рамках образовательных программ ЕС в частности, «Эразмус Плюс» и «Горизонт Европа».
Глава государства уважаемый Эмомали Рахмон подчеркнул важность совместной борьбы с глобальными угрозами, такими как терроризм, экстремизм, радикализм, киберпреступность и незаконный оборот наркотиков, а также призвал продолжить сотрудничество для противодействия этим вызовам в условиях нестабильной международной обстановки.
Таким образам, по итогам первого Саммита «Центральной Азии и Италия» (30 мая 2025 года в г. Астане) была принята совместная декларация, которая закрепляет стремление сторон к углублению стратегического партнерства. Основные направления этого документа включают экономическое и энергетическое сотрудничество, развитие транспортной инфраструктуры, решение экологических проблем, укрепление безопасности и расширение гуманитарных связей. Документ подчеркивает важность многостороннего диалога для достижения устойчивого развития, мира и стабильности, создавая прочную основу для дальнейшего взаимодействия.
Декларация отмечает поддержку Италии стремления Центральной Азии к углублению регионального сотрудничества через Консультативные встречи глав государств. Лидеры приветствовали подписание Договора о государственной границе между Кыргызстаном и Таджикистаном, а также соглашение о точке соприкосновения границ Кыргызстана, Таджикистана и Узбекистана, что способствует миру и процветанию в регионе.
Документ отмечает устойчивый рост торгово-экономических связей между Центральной Азией и Италией. Лидеры обязались углублять сотрудничество в таких областях, как природные ресурсы, возобновляемая энергетика (солнечная, ветровая, гидроэнергия), сельское хозяйство и критически важная инфраструктура, в том числе через стратегию ЕС «Global Gateway» и другие вопросы.
Декларация подчёркивает важность развития Транскаспийского международного транспортного маршрута (ТМТМ) как эффективного коридора между ЦА и Европой. Лидеры призвали итальянские компании участвовать в проектах по транспорту, инфраструктуре и консалтингу, а также договорились улучшать железнодорожную взаимосвязанность в соответствии со стратегией ЕС «Global Gateway».
Главы государств договорились о проведении следующего саммита в Кыргызстане в 2027 году и Четвертой конференции министров иностранных дел в Италии в 2026 году. Они выразили благодарность Казахстану за организацию и теплый прием на первом саммите.

Хошимов Фируз Джаббарович,

старший преподаватель кафедры общественных

дисциплин, института
экономики и торговли ТГУК в г. Худжанде

ТЕРРОРИЗМ ВАЭКСТРЕМИЗМ БАРОИ АМНИЯТИ ДАВЛАТҲОИ АЛОҲИДА ВА МИНТАҶАҲО ТАҲДИД ЭҶОД МЕНАМОЯД!

                                   

Имрўз терроризм ва экстремизм дар минтаҷаҳои гуногуни ҷаҳон доман паҳн карда, хатари бузурги иҷтимоӣ дорад ва барои амнияти давлатҳои алоҳида ва минтаҷаҳо воҷеан таҳдид эҷод менамояд. Пӯшида нест, ки бархе созмонҳои байналмилалӣ аз ҷониби як қатор доираҳо ва давлатҳову фондҳо ошкоро маблағгузорӣ гардидани созмонҳои террористиву ифротгаро, поймолшавии ҳуқуқи инсонро нодида мегиранд. Аз ин ҷиҳат, метавон гуфт, ки бар асари истифодаи қувва ва зӯрӣ дар равобити байналмилалӣ, дар ҳифзи манфиатҳои хеш рӯ ба рӯ омадани қудратҳои ҷаҳонӣ ва минтақавӣ, зери фишори нерӯву унсурҳои бегона амалан аз байн рафтани низоми давлатдории як силсила кишварҳо ва вусъати торафт афзояндаи терроризму экстремизм вазъи ҳуқуқи байналмилалӣ хеле заиф шуда, истиқлолияти давлатҳои миллӣ осебпазир гардидааст. Намуна ва пайомадҳои чунин вазъро мо дар мисоли Сурия, Ироқ, Либия, Яман ва Афғонистон мебинем. Ҳоло гуруҳҳои ҳизбу гурӯҳҳо, ҳаракатҳо, равияҳо ва иттиҳодияҳо ҳамчун ташкилотҳои террористӣ-экстремистӣ эътироф гардида, фаъолияташон дар ҳудуди кишварҳои ҷаҳон фаъолияташон манъ аст.Аз ҷумла ташкилоту равияҳои террористию экстремистӣ ба номи “Ал-Қоида”, “Боко Харам”, “Давлати исломии Ироқу Шом” (ДИИШ) ва ё бо номи “Давлати исломӣ”, “Ҳизб-ут-таҳрир”, “Бародарони мусулмон” ва монанди инҳо барои анҷом додани ғаразҳои сиёсии худ ва истифода аз дини мубини ислом баҳри татбиқи ҳадафхои нолоиқи худ фаъолият доранд. Дар робита ба ин, яке аз созмони террористӣ «Бародарони мусулмон» (Братья-мусульмане» (араб. الإخوان المسلمون‎, эль-ихуан эль-муслиму́н)-ро мисол меорем, ки ҳоли ҳозир дар Тунис, Либия, Сурия ва бисёр кишварҳои дигари араб нуфузи хеле қавӣ дорад. Баробари ин, яке аз омилҳои муҳими иҷтимоию сиёсӣ низ паҳншавии ваҳҳобия дар минтаҷаҳои ҷаҳони муосир мебошад. Таҷрибаи паҳншавии навваҳҳобӣ дар ҷаҳони муосир боиси падидаҳои манфии амнияти ҷомеа ва давлат мегардад. Ин зоти нопок барои ноил шудан ба мақсади ниятҳои палидона ва касифонаи худ аз ҳеҷ гуна қабоҳат ва ҷаҳолат рў наметобад, ҳатто ба тифлакон ва занону пирони барҷомонда ҳам раҳм намекунад. Дар иртибот ба ин, олимону сиёсатшиносон андешаҳои хешро иброз намудаанд.Масалан ба андешаи сиёсатшиноси маъруф А. Игнатенко, ваҳҳобизми муосир боиси пароканда шудани ҷомеаи миллии мусалмонон дар як кишвари мушаххас, таъсиси гурӯҳҳои фаъоли зиддисистемавӣ, шомил шудани онҳо ба шабакаи умумиҷаҳонии созмонҳои ваҳҳобӣ, паҳн кардани идеологияи таҳаммулнопазирии динию миллӣ, асосноккунии назариявии зӯроварӣ, ифротгароӣ, терроризм ва муайян кардани ҳадафҳои сиёсӣ мегардад. Алҳол ин зуҳуроти инфиродии ваҳҳобия дар манотиқи мухталифи ҷаҳони ислом бо вижагиҳои хоси худ дар рушди сиёсии бисёре аз давлатҳои муосир осори худро мегузорад. Донишмандони дини мубини ислом борҳо таъкид кардаанд, ки амалкардахои ин гуруҳҳои ифротгарой ва дигар гуруҳҳои экстремистиву террористӣ, ки бо номи «ҷиҳод» анҷом дода мешаванд, бо исломи асилу ноб робитае надоранд. Дар иртибот ба ин, Асосгузорн сулху вахдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумхурии Тоҷикистон мухтарам Эмомалӣ Рахмон дар зимни ироаи Паёмҳои хеш ба Мачлиси Олии Ҷумхурии Тоҷикистои пайваста таъкид намудаанд, ки “Терроризм ва экстремизм аз як ҷониб чун вабои аср хатари глобалии ҷиддӣ буда, аз ҷониби дигар аъмоли он гувоҳ аст, ки террорист ватан, миллат ва дину мазхаб надорад, балки як таҳдиде ба ҷомеаи ҷаҳонӣ ва ҷони ҳар як сокини сайёра аст”.
Баҳри баҳри решакан кардани тухми ин падидаи номатлу ҳар як давлат бар зидди терроризм ва ифротгароӣ бояд муборизаи беамон барад, ҳамзамон ҳуҷуҷу озодиҳои асосии инсонро таъмин намояд. Ҷумҳурии Тоҷикистон низ, ки як узви ҷудонашавандаи ҷаҳони муосир маҳсуб меёбад, баробари давлатҳои абарқудрати ҷомеаи ҷаҳонӣ ҷиҳати пешгирӣ ва умуман решакан кардани терроризму экстремизм ва дигар таҳдидҳои замони муосирро яке аз самтҳои муҳими фаъолияти ва сиёсати дохиливу хориҷии худ медонад. Таърих гувоҳ аст, ки имруз Тоҷикистони соҳибистиқлол дар сафи пеши мубориза бо терроризму ифротгароӣ дар ҷаҳони муосир қарор дошта, бо сиёсати устувори худ дар таъмини суботу амнияти минтақавӣ ва байналмилалӣ саҳми назаррас мегузорад. Дар иртибот ба ин, бояд ёдовар шуд, ки ҳанӯз баҳри мубориза бо терроризм ва экстремизм дар соли 1999 ва то имруз як зумра санадҳои ҳуқуқии меъёрӣ қабул шуданд. Аз ҷумла, 16 ноябри соли 1999 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи мубориза бо терроризм” ва 21 ноябри соли 2003 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи мубориза бо экстремизм” ба тасвиб расид.Бояд қайд кард, ки ин ду қонуни мазкур барои Ҷумҳурии Тоҷикистон заминаҳои ҳуқуқии мубориза бо терроризм ва экстремизмро фароҳам овард. Хулоса,Ҷумҳурии Тоҷикистон имруз яке аз мамлакатҳое мебошад, ки дар ин самт тадбирҳои мушаххас андешида, онҳоро амалӣ намуда истодааст. Кишвари соҳибистиқлоламон, имруз зери сиёсати сулҳҷӯёнааш ҳамеша амалҳои террористӣ ва экстремистиро маҳкум мекунад.Чи хеле ки дар боло зикр намудем, Тоҷикистон имруз яке аз давлатҳое мебошад, ки дар мубориза бар зидди терроризму экстремизм ва равандҳои номатлуб ва хатару таҳдидҳои муосир пешсаф мебошад. Мардуми бонангу номуси мо ифротгароӣ ва терроризмро дар ҳама намудаш маҳкум менамояд. Бо боварии комил гуфта метавонем, ки мардуми мушкилнописади кишвар, аз ҷумла ҷавонони боғайрат, далер ва сулҳхоҳи тоҷик иродаи матин дошта, алайҳи терроризм ва ифротгароӣ дар марзу буми Ватани азизи худ бо ҳар роҳу усул, яъне ҳам амалӣ ва ҳам маънавӣ муборизаи беамон хоҳанд бурд. Хулоса, ҳар як фарди худогоҳ ва ватандӯст бояд дар ҳифзи нигоҳдории якпорчагии ватан, ягонагии ҷуғрофӣ ва сиёсии кишвар, дифои сулҳу оромӣ, истиқлолу Ваҳдати миллӣ масъулиятшинос бошанд. Новобаста аз мавқеи сиёсӣ ва эътиқоди динӣ бояд, ки барои пойдор нигоҳ доштани ин фазои амну осоиш бетараф набошад ва баҳри боз ҳам гулгулшукуфоии ин сарзамини офтобӣ шабонарӯзӣ заҳмат бикашад. Зеро, ин марзу бум аз мост ва танҳо мо метавонем бештар аз ҳама онро ба мисли ҷон дӯст дорем ва ба наслҳои минбаъда чунин як давлати босуботро ба ёдгор гузорем. Ин фазои сулҳу оромиро, ки бар ивази талошҳои хастанопазири Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба даст омадааст, бояд чун гавҳараки чашм эмин нигоҳ дорем ва нагузорем ҳеҷ омиле онро халалдор созад.

Ф.МАМАДҶОНОВ,
устоди ДИС ДДТТ

МУБОРИЗАИ ОШТИНОПАЗИР АЛАЙҲИ ТЕРРОРИЗМ ВА ЭКСТРЕМИЗМ

                                     

Имрўз дар ҷомеи ҷаҳонӣ ба майдон омадани ҳар гуна ҳизбу ҳаракатҳои террористию экстремистӣ ва гурўҳҳои манфиатхоҳу манфиатҷўи ифротгаро боиси мушкилотҳои зиёд гардидааст. Сабаби пайдоиш ва паҳн гардидани ин гуна падидаҳои номатлуб аз он шаҳодат медиҳад, ки сатҳи пасти шароити зиндагӣ, бехабар будан аз маърифати ҳуқуқӣ ва худшиносӣ, таълиму тарбияи нокифояи насли наврас, хусусан ҷавонон боиси шомил шудани онҳо ба гуруҳи ифротгаро мегардад. Барои монеъ шудан ба фаъолиятҳои ин гуна ҳизбу ҳаракатҳои гумроҳкунанда аксарияти давлатҳои дунё ва созмонҳои бонуфузи ҷаҳонӣ ҳамарўза талош варзида истодаанд. Тоҷикистон дар кӯтоҳтарин мўҳлат оид ба ин раванд ба ҷомеаи ҷаҳонӣ пайваста, аз рўзҳои аввалини давлатдории хеш ин қабил ҷиноятҳоро маҳкум карда, ба қонунҳои амалкунанда тағйироту иловаҳо ворид карда, ба ташкилотҳои байналмиллалии давлатию ғайридавлатӣ дар ин раванд ҳамроҳ шуда, ҳамагуна зуҳуроти террористӣ ва экстремистиро қотеъона маҳкум менамояд. Бояд қайд кард, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни баромадҳояшон аз минбари баланди СММ ва дигар ташкилотҳои бонуфузи байналмилалӣ таъкид менамоянд, ки Тоҷикистон ва тоҷикистониён дар ҳама давру замони давлатдориашон зидди зуҳуроти терроризм ва экстремизм буданд ва ҳастанд. Инчунин Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳар як Паёми солонаи хеш ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҷамъбасти масъалаҳои муҳими сол ва дурнамои соли минбаъда суханронӣ менамоянд, ки дар оғози ҳар Паём пеш аз баррасии вазъи соҳаҳои ҳаёти ҷомеа, вазъи мавҷудаи байналмилалӣ ба таври мухтасар баён мегардад. Баҳри татбиқи сиёсати давлатӣ дар ин самт, аз ҷониби Ҳукумати мамлакат як қатор санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ қабул ва мавриди амал қарор дода шудаанд, ки бо мақсади таъмини ҳифзи амният, шаҳрвандони он дигар шахсони дар қаламрави он қарордошта, татбиқи уҳдадориҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм, барҳам додани таҳдиди терроризм ва экстремизм (ифротгароӣ) дар қаламрави кишвар, ошкор намудан, аз байн бурдан ва пешгирии сабаб ва шароитҳое, ки боиси ба миён омадан ва паҳн шудани терроризм ва экстремизм (ифротгароӣ) мегарданд, инчунин рафъи оқибатҳои ҷиноятҳои дорои хусусияти террористӣ ва экстремистидошта, равона гардидаанд. Дар иртибот ба ин, бояд қайд кард, ки имрӯзҳо барои муборизаи оштинопазир бурдан бо чунин зуҳуроти номатлуб тадбирҳои мушаххас роҳандозӣ мешавад, аз ҷумла мархала ба марҳала қонуну фармонҳо ва барномаву стратегияҳои зерин қабул шудаанд:
-Фармони Президенти Ҷумурии Тоҷикистон “Дар бораи тадбирҳои пурзӯр кардани мубориза бо терроризм”, аз 21 апрели соли 1997, №707;
– Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи мубориза бар зидди терроризм” (соли 1999);
-Барномаи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба пурзӯр намудани мубориза бар зидди терроризм дар солҳои 2000-2003, ки бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон (соли 2000);
-Конвенсияи Шанхай дар бораи мубориза бо терроризм, ҷудоихоҳӣ ва ифротталабӣ, ки бо қарори Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ( соли 2002);
-Консепсияи ягонаи Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм (ифротгароӣ), ки бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ( соли 2006);
-Стратегияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба муқовимат ба экстремизм ва терроризм барои солҳои 2016-2020, ки бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ( соли 2016)
-Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи муқовимат ба экстремизм” (соли 2020);
– Стратегияи муқовимат ба экстремизм ва терроризм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2021-2025, ки бо бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ( соли 2021).
Бояд қайд кард, ки ҷиҳати мукаммал намудани хатари умумиҷаҳони терроризм ва экстремизм Ҷумҳурии Тоҷикистон ду маротиба қонун оид ба мубориза бо терроризмро қабул намуд. Мақсади аввалини қабул намудани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи мубориза бар зидди терроризм” аз 16 ноябри соли 1999 ин татбиқи сиёсати давлатӣ дар сохаи мубориза бар зидди терроризм; татбиқи ўҳдадориҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи мубориза бар зидди терроризм; танзими ҳуқуқии муносибатҳо вобаста ба мубориза бар зидди терроризм, ошкор, пешгирӣ ва қать намудани фаьолияти террористӣ, бартараф кардани сабаб ва шароитҳои пайдоиши терроризм. Дар қонуни зикргардида мафҳумҳои асосӣ, субъектҳои муборизабаранда, субъектҳои бевосита муборизабаранда, роҳҳои пешгири намудан аз хатарҳои террористӣ ва дигар масъалаҳо пешбинӣ гардидааст. Бори дуюм дар таҳрири нав 23 декабри соли 2021 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи муқовимат ба терроризм” қабул гардид, ки дар он мафҳумҳои дар қонуни пештара мавҷуд буда, ба таври мушаххас маънидод гардид.
Ҳамин тариқ, дар баробари муқаррароти танзимкунандаи фаъолияти давлатӣ ва баҳри амалинамоии онҳо дар самти мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм фаъолияти якҷояи қишрҳои гуногуни ҷомеа талаб карда мешавад. Яъне имрӯз танҳо муборизаи дастаҷамъонаи мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, мусоидати аҳолӣ бо мақомот ва ҳушёрию зиракии мардум имкон медиҳад, ки пеши роҳи ин омилҳои манфӣ гирифта шавад, то ки суботу оромӣ таъмин ва ҳар як фард дар ватани азизи хеш Тоҷикистони соҳибистиқлол зиндагии ободу осоишта умр ба сар барад. Хулоса, дар фароварди андешаи хеш, мо ҷавонон ҳамчун нерӯи пешбаранда, ворисони асилу арзандаи миллату давлат ва созандагони имрӯзу фардои Тоҷикистони азиз бо ҳисси баланди миллӣ пояҳои давлатдории миллиамонро ҳамчун гавҳари ноёб эҳтирому нигоҳ медорем, ҳамчун нерӯи бузурги созанда ва сипари боэътимоди давлатамон бар зидди ҳама гуна хатари терроризму экстремизм бо роҳҳои пешбини намудаи қонунгузорӣ муборизаи оштинопазир мебарем.

Д.ШАРИПОВ,
ҷонишини декан оид ба тарбияи
факултети тиҷорат, фаъолияти
гумрукӣ ва ҳуқуқ ДИС ДТТ
дар ш. Хуҷанд

ИФРОТГАРОИИ ДИНӢ АЗ ҶАҲОЛАТ ВА ХУРОФОТПАРАСТӢ МАНШАЪ МЕГИРАД!

                                         

Вобаста ба ифротгароии динӣ андеша ронда бояд қайд кард, ки ифротгароии динӣ аз ҷиҳати динӣ асосноккунии фаъолиятӣ бо дин рўйпўшкардашудае аст, ки бо зўран ғасб намудани ҳокимият, халалдор кардани истиқлолият ва якпорчагии давлат бо ин мақсад барангехтани душманӣ ва бадбинии динӣ равона карда шудааст, ки дар асл дини мубини Ислом инро намехоҳад. Аслан ифротгароии динӣ аз ҷаҳолат ва хурофотпарастӣ маншаъ мегирад. Дар замони муосир ташкилотҳои экстремистӣ ва террористӣ таблиғоти густурда ба роҳ мондаанд, ки маҳаки асосии чунин таълимот ташкили хилофати ба ном исломӣ аст. Шахсони ҷоҳил ва хурофотпараст ба чунин таблиғот дода шуда, дар сар андешаҳои зиддимиллӣ ва зиддидавлатӣ мепарваранд. Аъзои гурӯҳҳои ифротии динӣ ба он назаранд, ки ягон давлати мусулмонӣ бояд ҳамчун давлати мустақил вуҷуд надошта бошад. Онҳо ҳамаи ин давлатҳоро маҷбуран ишғол, ба таркиби «Хилофати ягонаи исломӣ» дохил ва ҳамчун як ноҳияи «хилофат» бе чуну чаро ба хилофати ягонаи худ тобеъ намуданианд. Онҳо давлатҳои мустақил ва соҳибистиқлолро эътироф накарда, мехоҳанд ҳамаи ин давлатҳоро дар таркиби «хилофат»-и худ маҳв намоянд. Масалан “Ҳизб-ут-таҳрир”, «ДИИШ»ва ё бо номи “Давлати исломӣ” ба таври расмӣ назарияи бунёди «хилофати ягонаи исломӣ»-ро тарғиб менамоянд. Алҳол ифротгароён баробари кишварҳои ҷаҳон, бахусус кишвари Осиёи Маркази-ро барои ба даст гирифтани ҳокимияти сиёсиро тарзи фаъолияти худ интихоб намудаанд. Дар ниҳояти кор боз ҳамон давлатҳои сарватманду қудратманд ин гурӯҳҳои ифротгароро сохта ва сармоягузорӣ менамоянд. Мақсади ин қудратҳо маҳз ишғол кардани ҳудуди кишварҳои мусулмонӣ, ба даст гирифтмудани амалҳои худ онҳо далелҳои иҷтимоӣ, сиёсӣ, ҳуқуқӣ, иқтисодию фарҳангӣ эҷод менамоянд. Аз ин лиҳоз, имрӯз Осиёи Марказӣ яке аз минтақаи дорои аҳамияти махсуси сиёсӣ, иқтисодӣ ва геополитикӣ ҳамчунин мавриди таваҷҷуҳи тарроҳони сиёсӣ боқӣ мемонад. Хуллас, ифротгароёни динӣ барои расидан ба ҳадафҳои худ аз зӯроварию хушуннат истифода мекунанд, аз ин рӯ, дар зиндагии рӯзмарра фаҳмиш ва арзишҳои ифротгароён барои аъзои дигари ҷомеа қобили қабул нест. Ҳамин тавр, ифротгароии динӣ аз марҳилаи радикализм ба марҳилаи терроризм мегузарад. Баробари ин бояд қайд кард,ки дар ҷаҳони ислом як қатор ҳизбу ҳаракатҳои ифротгароии болозикр ва амсоли ин дар заминаи эътиқодоти динӣ амалкунанда аз ҷониби қудратҳои ҷаҳонию минтақавӣ бо мақсади амалӣ сохтани манофеи геополитикиашон ба кишварҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла Тоҷикистони тозаистиқлол интиқол ёфта, имконияти дар оянда вайрон кардани мувозинати динию мазҳабӣ, вазъи сиёсию идеологӣ ва суботу амнияти ҷомеаро доранд.Масалан раҳбарияту ҳаммаслак ва пайравони наҳзат ба ҳар роҳу васила, бахусус дар шабакаи интернет тарғиботу ташвиқоти густурда ба роҳ монда шудааст. Саҳифа, гурӯҳ ва каналҳои махсус,аз ҷумла думрави наҳзат Муҳаммадиқболи Садриддин дар канали YouTube -и “Isloh. tv (“Ислоҳ.тв”) дар барномаи “Минбари муҳоҷир” ва навнаҳзат Абухалил Восиев, лақабаш “Алмаз” мебошад, дар барномаи “Дурахши ҳақ” баромади ифротӣ менамояд.

Ин гуна тӯдаи афроди ифротӣ аз иштирок дар ҳаёти сиёсӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоии мамлакат канорҷӯӣ намуда, ба ягон амали нек ва меҳнати ҳалол кор намегиранд. Баръакс, онҳо дар паноҳи баъзе қувваҳо ҷой гирифта, ба айбҷӯйиву дасисакорӣ даст мезананд. Зери шиорҳои бофтаву хаёли фиребандаи худ ба амалҳои низоангезӣ ва тундгароӣ ҷавононро даъват намуда, амалҳои бади худро бо номи “қаҳрамонӣ”, “фидокорӣ” ва “хизмат ба дин” ташбеҳ мекунанд. Бо ин роҳ мехоҳанд ба мақсадҳои нопоки худ ноил шаванд, яъне нуфузу дастовардҳои миллиро то андозае паст зананд. Дар марҳилаи ҳозира ҳадафи он идеологияе, ки ин идда мехоҳанд миёни мардум паҳн намоянд, дар он зоҳир меёбад, ки ҷавонони пуртаҷриба ва аҳли илмро ба худ ҷалб намуда, зери шиорҳои бофтаву хаёли фирефтаи таълимоти «гўё динӣ» онҳоро бар зидди ҳукумату давлат ва ҳатто аҳли хонаводаи хеш гардонда, ба амалҳои низоъпарастӣ, ифротгароӣ ва террористӣ, ки онро ба истилоҳ «қаҳрамонӣ», «фидокорӣ» меноманд равона месозанд ва мехоҳанд бо ин роҳ ба мақсадҳои душманонаи худ ноил шаванд, яъне нуфузу дастовардҳои миллиро то андозае паст зананд, аниқтараш супоришҳои пешвоён ва сарпарастони хориҷии худро иҷро намоянд.
Дар фароварди андешаи хеш хулосабарорӣ намуда,қайд менамоем, ки дар чунин шароит ба масъалаҳои ҳифзи арзишҳои милливу давлатӣ, баланд бардоштани сатҳи фарҳангӣ – сиёсӣ ва маърифати ҳуқуқии аҳолии кишвар, хусусан ҷавонон диққати махсус зоҳир намудан ба мақсад хеле мувофиқ аст. Бинобар ин, мо – шаҳрвандони кишвар, омӯзгорон ва дигар фаъолони ҷомеаро зарур аст, ки дар маҷрои ҷаҳонишавӣ бо дарки масъулият истиқлолияти худро бо меҳнати софдилона ва самимӣ дар ҳама соҳаҳо таҳким бахшем ва барои таълиму тарбияи наврасону ҷавонон дар рӯҳияи ватандӯстӣ, худогоҳиву худшиносӣ, инчунин, ҷалби онҳо ба корҳои созандагиву ободкорӣ, ҳифзи дастовардҳои истиқлолият, таҳким бахшидани ваҳдати миллӣ саҳмгузор бошем.

Д.ШАРИПОВ,
устоди ДИС ДДТТ

ИЗҲОРОТИ кормандони шуъбаи илм ва инновастияи ДИС ДДТТ дар ш.Хуҷанд оид ба баромади иғогаронаи роҳгумзадаи навнаҳзат тавассути шабакаи иҷтимоӣ (аз 24.05.2025с.)

Мо, кормандони шуъбаи илм ва инноватсияи Донишкадаи иқтисод ва савдои Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон дар шаҳри Хуҷанд, зимни изҳороти навбатиамон вобаста ба баромади навбатии яке аз навнаҳзат- Абдухалил Восиев, лақабаш “Алмаз” мебошад, нисбати баромади навбатии ифротиаш ибрози андеша ронда, сараввал онро маҳкум менамоем. Ин навбат Восиев А., санаи 24 майи соли равон тавассути шабакаи иҷтимоӣ, дар барномаи “Дурахши ҳақ” ровигӣ намуда, тақлид ба

устоди бешрафаш-Муҳаммадиқболи Садриддин баромади ифротиро пеша кард. Сараввал вобаста ба масоили муносибати байни Тоҷикистону Афғонистон андешаи носилимро баён сохт. Баробари ин, ин навнаҳзатӣ зимни баромадаш камбудию норасоиҳои ҷузъие, ки дар зиндагии аҳли ҷомеа ҷой доранд, аз пашша фил сохта сафсатагӯӣ карда, меъёрҳои қоидаҳои имлои забони тоҷикӣ- ро риоя накард ва умуман дар баромадҳои қаблиаш низ ба назар мерасид.. Баромади ифротии Восиев А. бешубҳа ифодакунандаи афкори наҳзатиён буда, бо василаи пахшу нашр кардани маводи ғаразнок миёни ҷомеаи тоҷик нуфуз пайдо кардан мехоҳад ва худро мубаллиғи озодию истиқлол ва пуштибони мардум вонамуд мекунад. Баробари ин, зикр кардан ба маврид аст, ки дар асоси моддаи 3-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» ҳангоми истифодаи забони давлатӣ риояи муқаррароти қоидаҳои имлои забони адабӣ ҳатмӣ мебошад. Мояи сарфарозии ҳар як фарди миллат аст, ки имрӯз забони давлати тоҷикон аз минбарҳои баланди созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ садо медиҳад. Вале, навнаҳзатиёни имрӯза дар дунёи маҷозии интернет бо рафтору гуфторашон миллати тоҷикро аз номи миллати тоҷик бадном менамоянд, ки амалашон нобахшиданист!
Дар фарҷоми изҳороти навбатии хеш қайд менамоем, ки надоштани дониши бунёдӣ, раҳгумиҳои зиддимиллӣ, фосилагирӣ аз ҷаҳонбинии маорифпарварона дар муҳити муайян – оила, муассисаҳои таълимӣ, корхонаҳо, алоқа бо шахсони ифротгаро сабаб шуд, ки садҳо ҷавон ба гурӯҳҳои террористии байналхалқӣ ҳамроҳ гашта, миллат ва давлати Тоҷикистонро дар арсаи олам бадном созанд. Ва ин ҷараён аз ҷониби яке аз навнаҳзат- Восиев А., устодаш М.Садриддин ва думравонаш-тудаи фирориву хоини мардуд шиддат гирифта истодааст ва миллати тоҷикро аз номи миллати тоҷик бадном мекунанд. Имрӯз наҳзату навнаҳазатиҳо аз пешравиҳову дастовардҳои даврони соҳибистиқлолии Тоҷикистон озурдахотир гардида, бо чоплусиву бегонапарастӣ ва амали ноҷавонмардонаи худ камбудиҳои ночизи кишварро мавриди таҳқиру писханди ҷомеаи ҷаҳонӣ қарор медиҳанд. Бо ин рафторашон сурат ва сифати аслӣ, ҷаҳонбинии тангашонро ифшо менамоянд. Албатта, шахси солимандеш ҳарзасароиҳои онҳоро ба як пули сиёҳ ҳам намехарад. Ҳатто хориҷиёни онҳоро дар бағали худ гирифта, ба гуфтори бепояашон зоҳиран боварӣ нишон медиҳанд, вале, аслан, дар дил ба ҳолашон писханд мезананд!
Бо итминони қавӣ қайд менамоем, ки аҳли ҷомеаи озодандешу солимфикри Тоҷикистони азиз аз макру фиребу найрангҳои паймони худсохтаи наҳзат – “Паймони милли” ва навнаҳзатиҳо, умуман, наҳзатиёни иблиссифат огаҳанду бо иродаю матонат Ватани маҳбуби худро содиқона аз ағёри фитнасозу иғвоангез ҳифз менамоянд. Дар атрофи сипари боэътимоди сулҳу осоиштагӣ – Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сарҷамъу муттаҳид, пайваста ба заҳмати созандаю бунёдкорӣ машғул шуда, бар зидди наҳзатиёни ифротгаро аз дируз дида имрӯз бештар муқовимати шадид нишон хоҳанд дод.
Имрӯз мо шукронаи ин миллату ин сарзамини биҳишосои азизамонро карда,. гирди парчами сулҳу Ваҳдат ва озодии Ватан сарҷамъ мешавем ва намегузорем, ки осмони беғубори Истиқлоли моро касе тираи фикру ақидаҳои бегонапарстӣ ва ифротӣ накунад. Хуллас, сарҷамъ шавем, ки қувваҳои ифротиву иртиҷоии бегона ба девори сулҳу суботи мо рахна зада натавонад. Месазад, ки мо ифтихори милливу хештаншиносии хешро имрӯз боз ҳам боло кунем, чун дар мамлакате умр ба сар бурда истодаем, ки сулҳу оромӣ ва созандагиву бунёдкорӣ мароми мост.