Ҳамаи мо шоҳид ҳастем, ки мардум бо амри дил дар интихоботи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок карда, номзади арзандаи худро интихоб намуданд. Албатта, ба ҳама аён аст, ки Пешвои муаззами миллат дар байни сокинон чӣ қадар обруву нуфуз доранд ва мардум низ бо боварӣ ва эътимоди комил барои ободии Тоҷикистони азиз овоз доданд. Аммо дар хориҷи кишвар мухолифини роҳгумкарда натиҷаҳои интихоботро таҳриф карда, суханҳои носазо мегӯянд, ки ин кори онҳо дур аз меъёрҳои ахлоқию инсонист.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон сарвари давлат аст. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон кафили Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд мебошад. Мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ӯ барои ҳифзи соҳибихтиёрии Ҷумҳурии Тоҷикистон, истиқлолият ва тамомияти давлатии он чораҳо меандешад, фаъолияти ҳамоҳангшуда ва ҳамкории мақомоти ҳокимияти давлатиро таъмин менамояд. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчун сарвари давлат, Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар дохили кишвар ва дар муносибатҳои байналмилалӣ намояндагӣ мекунад. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистонро шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мӯҳлати ҳафт сол дар асоси овоздиҳии умумӣ, баробар ва мустақим бо овоздиҳии пинҳонӣ интихоб мекунанд. Овозро танҳо шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба синни 18 расидаанд, иштирок карда метавонанд (ба истиснои онҳое, ки аз ҳуқуқи фаъоли интихобот маҳруманд).
Интихобот дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамеша шаффоф баргузор мешавад ва ҳамаи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ риоя карда мешаванд. Инчунин, бо ин розӣ шудан бамаврид аст, зеро принсипҳои интихоботи одилона маҷмӯи муайяни стандартҳоро дар бар мегиранд, ки ба принсипҳои демократӣ асос ёфтаанд, инчунин системаи ҳуқуқӣ ва институтсионалӣ, ки дар навбати худ ба баргузории интихоботи одилона мусоидат мекунад. Дар маҷмӯъ, чунин системаҳои интихоботӣ бояд ба ҳам заминаи иҷтимоӣ ва сиёсӣ дар дохили ҳар як кишвар мутобиқ карда шаванд, аммо ҳадафҳои асосӣ бо вуҷуди зарурати интихоботи озод ва одилона боқӣ мондаанд, яъне:
- эҳтиром ба принсипҳои демократияи интихобӣ;
- риояи рафтори ахлоқӣ;
- дурустии интихобот;
- мутобиқат бо системаҳои институтсионалии амният ва муҳофизат;
- мушоҳида ва иҷро;
- шаффоф
Ҳамин тариқ, шаффофияти интихоботии президентӣ аз зарурати риояи низоми демократии рафтори онҳо ва қоидаҳои дахлдори қонун, инчунин аз роҳҳои имкониятҳои иштирок дар интихобот ва албатта, дар сурати зарурат, аз имконияти шикоят вобаста аст. Бояд системаи муҳофизаткунандаи принсипҳои демократияи интихоботӣ ва инчунин интихоботи озоду одилона аз нигоҳи сохтори ҳуқуқӣ ва институтсионалии он оптимизатсия карда шавад. Ростқавлии интихобот, аз ҷумла, ба рафтори ахлоқии онҳое, ки махсус дар идоракунии интихобот машғуланд, яъне аъзои комиссияҳо, номзадҳо ва дар маҷмӯъ ҳамаи иштирокчиёни раванди интихобот вобаста аст.
Ассистенти кафедраи
Молшиносӣ ва фаъолияти гумрукӣ
Игамназаров Нурбек